Το καλύτερο πουλί;

       Κάποιο πρωινό, ο Χότζας πήγε στο παζάρι, όπως συχνά έκανε. Μα πρώτη φορά είδε τόσο κόσμο μαζεμένο γύρω από έναν πάγκο. Δεν μπορούσε να καταλάβει τι είδους πραμάτεια πουλιόταν. Πλησίασε και είδε από κοντά ένα περίεργο πουλί. Όλα τα φωτεινά τα χρώματα τα είχε στις φτερούγες! Κόκκινο, κίτρινο, μπλε και όλες τις αποχρώσεις! “Πόσο το πουλάς;” ρωτά. “Διακόσια φράγκα”, ακούει. “Σαν πολλά δεν είναι;”, λέει στον πραματευτή. “Κι όμως δεν είναι, τα χρώματα τα βλέπεις, αλλά μάλλον δεν πρόσεξες ότι μιλά κιόλας, με ανθρώπινη λαλιά”.

      Το επόμενο πρωινό, κάνει κι ο Χότζας εμφάνιση στο παζάρι με ένα πουλί στο χέρι. Στέκεται παραδίπλα από το περίεργο πουλί. Διαλαλεί “Μόνο τριακόσα φράγκα”. Όλοι τον κοιτούν περίεργα. Κάποιοι γελούν μαζί του. Ο πραματευτής τον ρωτά “Μόνο τριακόσια φράγκα, για μία κότα;”. “Ναι δεν το ξέρεις είναι από το κοτέτσι μου”, του λέει. Κι όταν του λέει ο άλλος “ε και;”, με θαυμασμό προφέρει αργά ο Χότζας “Είναι αυτή που κάθε πρωί και βράδυ, στέκει ακίνητη και ακούει τα παράπονα και τους καημούς μου. Το να ξέρεις να ακούς είναι πιο χρήσιμο από το να μιλάς”.

Πιπεριές τσίλι 

τον ουρανίσκο καίνε 

στον Ήλιο ραίνουν 

This aerial view shows local Chinese farmers drying chilli peppers at a sunning ground in the gobi desert in Kuche County, Aksu Prefecture, northwest

ΤΟ ΣΦΥΡΙ 

Τα μάτια μου

τον μετρονόμο καρφώνουν

Στον δείκτη

ένα χαρτί με τα χείλη σου

κομμένο από μια παλιά μας φώτο

-τη φωνή σου την έχω ξεχάσει

το φιλί σου όχι-

Σε κάθε χτύπο του δείκτη

και ένας παλμός της καρδιάς μου

κραυγάζει

“πάρε το σφυρί και χτύπα”

ΑΛΜΑ

Στη θέση σου, του ανέμου νύφη, μία κούκλα χωρίς πνοή

Στους πίνακες, υπάρχεις, ως μία επίπονη κραυγή

Alma im Werk Oskar Kokoschkas

Das reine Gesicht (1913)

ΓΙΑΤΙ ΑΡΑΓΕ ΔΕΝ ΞΕΧΝΑΜΕ

Δεν ξέρω πως και γιατί

δεν διάλεξα έναν άλλο δρόμο

- δεν προβλέπω, ξέρετε

Και τον βλέπω

να περπατά μες το κρύο

μόνος

κλεισμένος στον εαυτό του

Και με ενοχλεί να

είναι ένας σημαντικός άνθρωπος

-λάθος, ήταν

και τώρα ο ένας να έχει ξεχάσει τον άλλον μας

Και με ενοχλεί να

μη σε βλέπω ευτυχισμένο

να λάμπεις

να έχεις δίπλα σου

το πιο υπέροχο πλάσμα της γης

-τώρα πια, για σένα, δεν είμαι εγώ

Από την νύχτα μας

με τα αστέρια

εμείς αγκαλιά

- έχει κυλίσει πολύ

ο χρόνος

Με ενοχλεί

γιατί άραγε ξεχνάμε

γιατί άραγε δεν ξεχνάμε

ΤΟ ΧΕΡΙ ΧΑΛΑΡΩΝΕΙ

Το χέρι χαλαρώνει

ενός παιδιού

Δύο κύκλοι μαύροι

τετράγωνα χαραγμένα

από το χέρι

ενός παιδιού

που σύντομα

δεν θα ζει

και το γνωρίζει

και με ένα Χ

σαν να τα διαγράφει 

Sketches of objects/Hand relaxation exercise: Hana Erika Karplusová (1930-1944), Undated (1943-1944), Graphite on paper, 20,5 x 32,5 cm, Signed UM: Hana Karplus, 13 Jahre, C III 104, 1. Stunde. Provenance: Created during the drawing classes in the Terezín Ghetto organized between 1943 and 1944 by the painter and teacher Friedl Dicker-Brandeis (1898–1944); in the Jewish Museum in Prague’s collection since 1945. Acc. No. JMP 163.056r/163.056v
https://www.jewishmuseum.cz/en/collection-research/collections-funds/visual-arts/children-s-drawings-from-the-terezin-ghetto/

Γερός δύτης 

     θα νιώσω ποτέ; 

Να βουτήξω ; 

               Να μη βουτήξω ; 


Και τελικά σαν τον βάτραχο 

να μου στερώ τη χαρά 

                   του πηγαδιού 


                                   

Το σώμα μου 

μολυβένιο 

ανάλαφρο 

γραμμές 

μουτζούρες 

κύκλους 

γράφει

- και σβήνει

ΚΛΑΙΟΥΣΕΣ ΙΤΙΕΣ

Για τον Φαέθωνα τον απρόσεκτο και του Δία τη βροντή 

οι αδερφές του, κόρες του Ήλιου, χύνουν δάκρυα χρυσά

Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

Στο ηχηρό τους άγγιγμα

κορμός

ρίζες

κλαδιά

κάθε πευκοβελόνα χωριστά

σκιρτούσες

λιγωνόσουν

Καθώς ο Ήλιος μάζευε

τις καυτές ακτίνες

νεκρά κουφάρια στον κορμό σου -

δεν ακούς πια την ηχηρή λαλιά τους

δεν νιώθεις τα αγγίγματα τους

Για τον καθένα χωριστά

ένα δάκρυ μυρωδάτο

έσταξες -

τον κύκλο της ζωής και του θανάτου

τον ένιωσες σ’ όλο σου το κορμί

Για σένα, μονάκριβη κόρη, Ροδάνθη

Ευγένεια ξεχωριστή σου χάρισε η θεά Φύση

Η Άρτεμις έδραμε μ’ αγκάθια να σε ντύσει

“Some day you will be old enough to start reading fairy tales again.”
(C.S. Lewis) 
- κάτι κλεμμένο, αλλά μου ταιριάζει-

Κάποιες στιγμές, όταν γυρνούσα ανάσκελα και χάζευα με τις μικρές ξεχωριστές κουκίδες φωτός, το μυαλό μου επέστρεφε. Όσο βάθαινε η νύχτα, τόσο πλήθαιναν τα αστέρια και έρχονταν πιο κοντά. Έτσι για να πνίξουν ίσως τη μοναξιά τους. Το μυαλό μου ερχόταν και έχτιζε γέφυρες ανάμεσα τους!

ΝΕΚΡΟΣ Ή ΖΩΝΤΑΝΟΣ ΕΝΑ ΚΑΙ ΤΟ ΑΥΤΟ

    Αλλά, όταν επανερχόμουν και κοιτούσα γύρω μου, τόση έρημο και τόση ερημιά, δεν μου φαινόταν και πολύ πιθανό να έκανε εμφάνιση καμία πριγκίπισσα ούτε βασίλισσα ούτε του Κάτω Κόσμου. Το πιθανότερο σενάριο να εμφανιζόταν η Θεά- Μητέρα και να ωρύεται ότι η Περσεφόνη έχασε το δρόμο της κατά την ανάβαση στον Πάνω Κόσμο και χαντάκωσε αυτό το έδαφος να είναι άγονο και κατάξερο. Πάνω στο θυμό και τη στενοχώρια της, να στερέψει κι αυτό εδώ το πηγάδι, να κάψει κι αυτό το χορταράκι και στο τέλος να ξεκάνει κι εμάς.

ΝΕΚΡΟΣ Ή ΖΩΝΤΑΝΟΣ ΕΝΑ ΚΑΙ ΤΟ ΑΥΤΟ

Το μόνο που με προβλημάτιζε ήταν ένα όνειρο που μου φανερωνόταν συχνά.

Σε μια θάλασσα, σκοτεινή πολύ, μπορεί να ήταν και νύχτα, μία μορφή μάλλον αντρική, δεν μπορώ να διακρίνω το πρόσωπό του. Αυτός κοιτά προς μία γυναίκα, σίγουρα γυναίκα, αν και πάλι δεν βλέπω πρόσωπο. Πολύ σκοτάδι. Της λέει “Θες να μένεις συνέχεια πάνω στον βράχο. Εμένα έτσι μου κόβεται η ανάσα. Έλα λίγο να βουτήξουμε”. Αυτή δακρύζει λίγο και του λέει “Δεν μπορώ να σε ακολουθήσω... Μόνο εδώ μπορώ να ανασαίνω... Μείνε εδώ.” Άβυσσος η ψυχή μου τη νύχτα! Τι να πω;

ΝΕΚΡΟΣ Ή ΖΩΝΤΑΝΟΣ ΕΝΑ ΚΑΙ ΤΟ ΑΥΤΟ

Karczeb

ΜΙΑ ΛΕΞΗ ΔΥΣΚΟΛΗ

ΠΟΥ ΠΩΣ ΝΑ ΤΗΝ ΠΡΟΦΕΡΩ

ΚΑΙ ΠΩΣ ΝΑ ΤΗΝ ΑΚΟΥΣΕΙΣ

ΜΑΣ ΚΡΥΒΕΙ

ΟΤΙ ΕΙΜΑΣΤΕ

ΕΝΑ

ΜΕ ΤΟ ΧΩΜΑ 

Adam Pańczuk “Karczeby”

Τύχη μου καλή

δεν σε ρωτώ

γιατί σε μένα

Τα βάσανα μου

είναι δικά μου

μου ταιριάζουν

Μαθαίνω να τα αντέχω

και να με αντέχουν

Είμαι ο δημιουργός

κι αυτά οι δημιουργίες μου 

GRADIVA προς το Αιώνιο 

                                      Με σβελτάδα περπατάς, το θάνατο να συναντήσεις

                                      Με το κεφάλι σκυφτό, το Βέβαιο ν’ ακολουθήσεις

Από μικρός άκουγα τη μητέρα μου να λέει στους άλλους “Ο γιος μου τρέχει γρηγορότερα από όλους”, “χορεύει ομορφότερα από όλους”. Καμιά φορά ο παππούς την κοιτούσε με ύφος “λες να πετάει ψηλότερα κι απ’ όλους;”. Τόσο μεγάλη ανάγκη το είχε να το πιστέψει κι η ίδια. Κι εγώ ο ταλαίπωρος, παρά τη δυσκολία μου, πάσχιζα να μην τη βγάλω ψεύτρα. Να τρέχω, να χορεύω, κι αν μπορούσα θα πετούσα κίολας!

ΝΕΚΡΟΣ Ή ΖΩΝΤΑΝΟΣ ΕΝΑ ΚΑΙ ΤΟ ΑΥΤΟ

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ

Με τα χέρια ανοιχτά

περπατώ με δύναμη

διεκδικώ

για λευτεριά μιλώ

Δεν είμαι βάρβαρος

δεν έχω βαρβαρική λαλιά

εσύ τη γλώσσα μου δεν νιώθεις

Χιλιάδες χρόνια

στην έρημο της Σίβας

- δεν είμαι βάρβαρος

Του Ωκεανού το γαλάζιο

Της Φύσης το πράσινο

Της Ερήμου το κίτρινο

οι ρίζες μου

- δεν είμαι βάρβαρος

Το κόκκινο ο κόσμος

κι ο αγώνας μου

- δεν είμαι βάρβαρος

TELLING THE BEES

- Μικρή μέλισσα,

τι θέλεις να σου πω;

- Θέλω της οικογένειας

ν’ ακούσω εγώ χαρές.

- Τώρα τι θες; Η κυψέλη σου

έχει πια ακούσει για το χαμό τ' αφέντη.

- Θέλω ηρεμία και καιρό,

να πήξω το κερί.

- Μες στο μυρωδάτο κρίνο σου,

πες μου, τι κάνεις τώρα;

- Την τύχη σου υπηρετώ

και δεν θα φύγω τώρα.

                                        Telling the Bees, by Albert Fitch Bellows. circa 1882

Η ΜΙΚΡΗ ΓΟΡΓΟΝΑ

      Μια φορά κι έναν καιρό... σε μία θάλασσα μακρινή... επέπλεε μία μικρή γοργόνα. Ήθελε να βυθίζεται στο νερό... αλλά, αν έμενε πολύ, της κοβόταν η ανάσα. Ξαναγυρνούσε τότε στο βράχο της. Στο βράχο της στενοχωριόταν. Δεν έβλεπε τη Μεγάλη Γοργόνα. Βλέπεις, η Μεγάλη Γοργόνα δεν έβγαινε ποτέ να καθίσει μαζί της στο βράχο.

      Κάποια στιγμή τη ρώτησε “Γιατί δεν έρχεσαι στο βράχο να είμαστε μαζί;” και της είπε η Μεγάλη “Εκεί μου κόβεται η ανάσα!”. Όπως και να είχε, το πήραν απόφαση, θα έμεναν χώρια. Κάποιες νύχτες, η Μεγάλη κοιτούσε προς τη Σελήνη. Έπιανε την καρδιά της και έλεγε “Νιώσε την αγάπη που νιώθω για τη μικρή γοργόνα και στείλε την”. Τότε και η Μικρή κοιτούσε προς τη Σελήνη και ένιωθε σαν να της χαμογελά γεμάτη αγάπη. Χαμογελούσε και η μικρή. Η Σελήνη γέμιζε αγάπη και την έστελνε μέχρι το βυθό.

Μια μάγισσα... κάποτε

       Κάποτε... όχι και τόσο παλιά... ζούσε μία μάγισσα. Με αξιοζήλευτα ταλέντα. Δεν μάγευε μόνο. Αλλά έδινε στον καθένα μας και την όψη που ταίριαζε με τα σώψυχά του. Ξακουστή ιστορία όταν κάποιους τους έκανε γουρούνια. Όπως δήλωνε κι η ίδια “Έβγαλα το μέσα τους και έξω. Τόσο απλά”. Και συνέχιζε “Απλά τους τράβηξα τη μάσκα και έδειξαν”. Όταν τη ρωτούσαν “γιατί αυτούς;”, τους έλεγε “Κακοί δεν ήταν, αλλά είχαν χαθεί μέσα στις απολαύσεις, όλο και πιο πολύ κυλιόνταν... Και μην ακούς είναι ψέμα ότι υπέφεραν μες τη γουρουνίσια σάρκα, επειδή τάχα μου είχαν ανθρώπινο μυαλό. Κι αυτό το είχαν χάσει”. Για μέρες τους φρόντιζε κι αυτοί άρχιζαν να ανακτούν την ανθρωπιά τους. Περήφανη έλεγε “Ναι η ανθρωπιά νικά τα μάγια”. Με τη νέα τους μορφή τους άφησε ελεύθερους να φύγουν.

ΤΟ ΕΚΚΡΕΜΕΣ Η ΑΓΑΠΗ

        Μια στιγμή αρκούσε

                                      και να μαι 

χωρίς ισορροπία 

                                      και να μαι

σε διαρκή κίνηση

                       γύρω από τον εαυτό μου 

άλλοτε να σε αγαπώ

                                   κι άλλοτε 

-καλή ώρα σήμερα-

ν' αμφιβάλλω

                                          για την αγάπη

Περιμένοντας τον Ιούδα

-Τι περιμένω να έρθει;

Είναι ο Ιούδας να φθάσει σήμερα.

- Γιατί μέσα στη ζωή μιά τέτοια απραξία;

Τι κάθομαι και δεν αποφασίζω;

-Γιατί ο Ιούδας θα φθάσει σήμερα.

Αυτός σαν έλθει θ’ αποφασίσει και για μένα.

-Γιατί στολίζομαι και πλουμίζομαι;

-Γιατί ο Ιούδας θα φθάσει σήμερα.

Και τον περιμένω τη ζωή μου να διαφεντέψει. Μάλιστα ετοίμασα
για να τον δώσω το πιο κρυφό μου χαρτί. Εκεί τον έγραψα όνειρατα κι επιθυμίες.

- Γιατί ονείρατα· γιατί επιθυμίες τον γράφω στο χαρτί και με στολίδια τον τα ζωγραφώ;

Γιατί ο Ιούδας θα φθάσει σήμερα·

και τέτοια πράγματα θαμπώνουν τους Ιούδες.

-Γιατί δεν τον τα εξιστορώ;

Γιατί ο Ιούδας θα φθάσει σήμερα·

κι αυτός βαριέτ’ ευφράδειες και δημηγορίες.

-Γιατί γυρνώ στο σπίτι μου πολύ συλλογισμένη;

Γιατί ενύχτωσε κ' ο Ιούδας δεν ήλθε.

Και μερικοί με είπανε πως Ιούδας πια δεν υπάρχει.

Και τώρα τι θα γένω χωρίς Ιούδες.

Οι άνθρωποι αυτοί ήσαν μιά κάποια λύσις.

Παράφραση του ΠΕΡΙΜΕΝΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΒΑΡΒΑΡΟΥΣ Κ.Π. Καβάφη